Om de toename van obesitas bij kinderen aan te pakken, lanceert ZNA het Obesitas Centrum Kind en Jeugd (OCK&J). Dat is een nieuw centrum dat zich - naast het bestaande centrum voor obesitas bij volwassenen - specifiek richt op kinderen vanaf elf jaar.

Het bijhorende S.L.I.M.-programma zet in op een individuele behandeling van elk kind met aandacht voor sport, een gezonde levensstijl en motivatie. Dit programma zonder ziekenhuisopname en doelstellingen voor levenskwaliteit en de opvolging thuis met een online zorgpad is uniek in België. Vandaag / vrijdag stelt ZNA de nieuwe aanpak voor met een gezondheidsparcours voor scholen.

1 op de 20 kinderen is obees

Het aantal kinderen en jongeren met obesitas stijgt jaar na jaar. Tegenwoordig kampt ongeveer een op de twintig kinderen (4,6%) met obesitas.

Obesitas is een chronische vorm van overgewicht, gekenmerkt door een overmatige vetopstapeling in het lichaam. De BMI (body mass index) laat zien hoe gezond je lichaamsgewicht is: of je een gezond gewicht hebt in verhouding tot je lengte. Een volwassene met een BMI van 30 en hoger is obees.

Anders dan bij volwassenen spreekt men bij een kind van obesitas wanneer de BMI-waarde buiten de referentiewaarden voor zijn of haar leeftijd valt. Doordat kinderen volop groeien en hun lichaam zich ontwikkelt, neemt ook hun BMI toe.

“Combinatie van gezond eten, bewegen en motivatie”

Obesitas bij kinderen en adolescenten heeft grote gevolgen voor hun mentale en lichamelijke welzijn. Er is risico op suikerziekte, vervetting van de lever en verstoorde cholesterol- en vetwaarden. Zonder tijdige behandeling treden later in het leven grote complicaties op.

Dr. Daniel Klink, kinderarts-endocrinoloog van ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis:

“Om meer kinderen te kunnen helpen, hebben we een obesitascentrum voor kinderen en adolescenten opgericht. Centraal daarin staat de gecombineerde leefstijl-interventie. Wij noemen dat de S.L.I.M.-aanpak: elk kind krijgt een individueel programma dat gebaseerd is op sport, levensstijl en motivatie. Vandaag zetten we met een doe- en quizparcours het belang daarvan in de kijker. Tot slot willen we helpen om het brandmerk van obesitas bij kinderen af te bouwen.”

Het S.L.I.M-parcours dat een honderdtal kinderen van twee scholen (lagere school Hoedjes van Papier uit Deurne en middelbare school OLVE uit Edegem) vrijdag testen telt tien stands: aan zes stands leren ze proefondervindelijk wat gezond eten is, aan vier stands kunnen ze beweegoefeningen doen. ZNA werkt aan een educatiepakket voor scholen.

S.L.I.M.: sport, leefstijl, individueel en motivatie

Het S.L.I.M.-programma duurt 24 maanden en heeft 4 pijlers: sport, leefstijl, individueel en motivatie. Het draait om voldoende bewegen, gezond eten, een aanpak op maat van elk kind en gemotiveerd blijven.

1. Sport: beweging is belangrijk voor de gezondheid. Het team van de kinesitherapie bekijkt wat het kind al kan en wil gaan doen qua beweging.
2. Leefstijl: gezonde voeding staat aan de basis van een gezonde leefstijl. Diëtisten helpen om gezond te leren eten.
3. Individueel: iedereen is uniek met sterke kanten en kanten die wat hulp kunnen gebruiken. Samen met het patiëntje bekijkt het team welke nieuwe leefstijl erbij past.
4. Motivatie: nieuwe leefgewoontes kunnen lastig zijn om vol te houden. Met de juiste tips helpt het team je daarmee. Zo is het belangrijk dat ook je naaste omgeving je motiveert. Als het hele gezin mee beweegt en gezond eet, hou je als kind met obesitas makkelijker vol.

Online zorgpad voor opvolging thuis

De behandeling in OCK&J start met een vrij korte diagnosefase van vier maanden met zwaartepunt op het ziekenhuis. Het intakegesprek in het ziekenhuis is de eerste stap. Die bestaat uit een gesprek met de arts (endocrinoloog) en een medisch onderzoek. Een multidisciplinair team met een diëtist, kinesist en psycholoog evalueert de verzamelde informatie. Op basis van de noden van de patiënt volgt een eerste behandelplan en verdere diagnose.

Na vier maanden evalueert het multidisciplinaire team de behandeling en worden externen zoals het CLB (Centrum voor Leerlingenbegeleiding) betrokken. Dit is het moment waarop de focus van de zorg naar de thuisomgeving verhuist.

Om de patiënt gemotiveerd te houden en om uitval te voorkomen, krijgen de kinderen tijdens het hele traject digitale ondersteuning. Het gaat om een online zorgpad met tips over voeding tot aanzetten om meer te bewegen met bijvoorbeeld een stappenteller. Deze vorm van tele health care wint meer en meer terrein.

Instroom van 60-80 patiëntjes per jaar

De doelgroep van het ZNA Obesitas Centrum Kind en Jeugd zijn patiënten van 11 tot en met 16 à 17 jaar. Bij het OCK&J kunnen meer kinderen obesitaszorg op maat krijgen dan in het vorige ZNA-programma. Er is plaats voor een instroom van 60 tot 80 patiëntjes per jaar.

Het overgrote deel van de patiëntjes met obesitas zal aan het programma deelnemen. In eerste instantie is het S.L.I.M.-programma bedoeld voor patiënten zonder psychiatrische aandoening. Kinderen met een verstoord verzadigingsgevoel kunnen er wel terecht.

S.L.I.M.-squad

De kinderen worden opgevolgd door ‘the S.L.I.M.-squad’. Dat is een team van specialisten uit verschillende disciplines. Het gaat om kinderendocrinologen, diëtisten, kinesisten, psychologen en gespecialiseerde verpleegkundigen.