De Antwerpse ziekenhuizen ZNA (Ziekenhuis Netwerk Antwerpen) en GZA Ziekenhuizen zijn verloofd: op 1 januari 2024 willen ze trouwen en één ziekenhuis vormen. De verschillende raden van bestuur hebben de intentie om te fuseren goedgekeurd. Door samen te gaan willen beide ziekenhuizen de inwoners vlakbij huis nog betere basiszorg en hooggespecialiseerde zorg bieden, en meer kunnen investeren in zorg en infrastructuur. Beide ziekenhuizen werken al zes jaar samen: eerst als groepering, later als netwerk.

Het nieuwe ziekenhuis zal Ziekenhuis aan de Stroom (ZAS) heten. Als de fusie plaatsvindt, is ZAS goed voor meer dan 3 300 bedden en 10 000 medewerkers, waarvan 1 000 artsen. Willeke Dijkhoffz wordt CEO, Wouter De Ploey voorzitter van de raad van bestuur.

Groen licht om fusie voor te bereiden

Els van Doesburg, voorzitter ZNA:

“De raden van de bestuur hebben het licht op groen gezet voor een verloving. Dat klinkt niet heel erg romantisch, dat moeten we toegeven. Maar wel heel waardevol. Na zes jaar mekaar besnuffelen, samenwerken en overleggen kan je het misschien hebben over een gearrangeerd huwelijk, waarbij nog niet alle elementen van het huwelijkscontract zijn afgehandeld, maar wat wel al weten: dit arrangement is een wissel op de toekomst voor de stad en de brede rand rond Antwerpen. Als partners hebben we onze verantwoordelijkheid genomen. We hebben keuzes gemaakt voor de toekomst. De grote winnaar van dit verlovingsfeestje is de Antwerpenaar, de belastingbetaler en vooral die mensen die op zoek zijn naar de beste medische zorg. Dit is een mooie dag.”

Logische volgende stap na 6 jaar samenwerking

Beide ziekenhuizen vullen al zes jaar elkaars zorgaanbod aan, zelfs vóór dit wettelijk verplicht was. Deze samenwerking speelt beter in op de behoeften van de bevolking en trekt de kwaliteit van de gezondheidszorg op.

Etienne Wauters, voorzitter GZA Ziekenhuizen:

“De intentie om te fuseren is een logische volgende stap in de samenwerking. De voorbije zes jaar werd duidelijk dat de huidige samenwerking en structuren alleen niet volstaan en we nood hebben aan een grootschalige uniforme samenwerking. Bij de integratie van ZNA en GZA Ziekenhuizen winnen de patiënten, de medewerkers en de samenleving. Om dit alles te realiseren, moeten we komen tot een eenheid van visie, leiding en vermogen.”

Willeke Dijkhoffz, CEO GZA Ziekenhuizen:

“Doordat we heel wat expertise kunnen bundelen, vinden de inwoners vlakbij hun deur zowel toegankelijke basiszorg als hooggespecialiseerde zorg. Daarnaast winnen we aan financiële slagkracht, zodat we meer kunnen investeren in zorgkwaliteit, mensen en middelen.”  

In 2016 richtten beide partijen de ziekenhuisgroepering GZA - ZNA op voor een structurele en duurzame samenwerking. Sinds 2017 werken de twee zorginstellingen als een groepering, later herdoopt tot het Netwerk GZA – ZNA. Drie jaar later – in 2020 – volgde de wettelijke erkenning als locoregionaal klinisch ziekenhuisnetwerk. Deze wet uit 2019 verplichtte ziekenhuizen om samen te werken en zo tot een kwalitatiever en rationeler ziekenhuisaanbod te komen.

Volgende stappen

Het komende anderhalf jaar ligt er nog veel werk op de plank ter voorbereiding van de fusie: naast de gesprekken met o.a. medewerkers en artsen (over de manier van werken en de financiële kant) en de uitwerking van een personeelsstatuut gaat het ook om het behalen van voorafgaandelijke goedkeuringen en erkenningen en het opstellen van een gezamenlijke zorgstrategie. Die legt vast hoe het eengemaakte ziekenhuis de zorg voor de patiënten zal organiseren: waar is er een vlot toegankelijk basisaanbod, waar kunnen patiënten terecht voor hooggespecialiseerde zorg en hoe wordt de goede samenwerking tussen zorgverleners binnen en buiten de ziekenhuismuren georganiseerd?

Wouter De Ploey, CEO Ziekenhuis Netwerk Antwerpen:

“Ook als we fuseren zullen we nauw blijven samenwerken met andere ziekenhuizen en netwerken in en buiten Antwerpen. Het gaat niet om hoe groot we zijn, wel hoe we onze expertise en schaal inzetten om de inwoners op de best mogelijke manier te helpen.”

Nieuwe naam en logo

Het nieuwe fusieziekenhuis zal Ziekenhuis aan de Stroom heten, of afgekort ZAS. Om te benadrukken dat ZAS één ziekenhuis is, is bewust gekozen voor ziekenhuis (enkelvoud) en niet voor ziekenhuizen (meervoud).

Het ZAS-logo is warm, verbonden, krachtig, simpel en fris. De letters van het woord ZAS zijn met elkaar verbonden en verpersoonlijken de Schelde die door de stad loopt. Daarbij ondersteunen twee exact symmetrische gestructureerde vormen de A (van Antwerpen). Die symboliseren de medische, wetenschappelijke wereld die de Antwerpenaars ondersteunt. De onregelmatige buitenvorm rond ZAS staat voor de organische, menselijke omgeving en kan ook gezien worden als een knipoog naar de vorm van menselijke organen.

Het groen van het logo is een medisch, hygiënisch groen gebaseerd op de kleur van operatieschorten, uniformen en steriele doeken. 

Top 5 in Europa

Als de fusie een feit wordt, is ZAS met 3 300 bedden het grootste ziekenhuis van het land en een van de grootste van Europa. Het Ankara Bilkent City Hospital (Turkije, 3 700 bedden en 13 000 medewerkers) is de grootste, gevolgd door Charité – Universitatsmedizin Berlin (Duitsland, 3 500 bedden en 15 000 medewerkers, fusie van 2 universiteiten). University Clinical Centre of Serbia (3 150 bedden en 7 400 medewerkers) en Helsinki University Hospital (3 000 bedden en 27 000 medewerkers) vervolledigen de top vijf.

Nieuwe topfuncties

Door de fusie komen er ook nieuw samengestelde bestuursorganen. Wouter De Ploey, huidig CEO van ZNA, wordt voorzitter van de raad van bestuur. Hij wordt bijgestaan door twee ondervoorzitters: Els van Doesburg (huidig voorzitter van ZNA) en Etienne Wauters (huidig voorzitter van GZA Ziekenhuizen). De dagelijkse leiding als CEO komt in handen van Willeke Dijkhoffz, momenteel CEO van GZA Ziekenhuizen.

ZAS in cijfers

10 000 medewerkers, waarvan 1 000 artsen

14 operationele sites met 

• 6 algemene ziekenhuizen: Jan Palfijn, Middelheim, Stuivenberg (Cadix vanaf maart 2023), Sint-Augustinus,  Sint-Jozef en Sint-Vincentius
• 6 gespecialiseerde ziekenhuizen: Joostens, Hoge Beuken, Koningin Paola Kinderziekenhuis, Psychiatrisch Ziekenhuis Stuivenberg, Sint-Elisabeth, Universitaire Kinder- en Jeugdpsychiatrie Antwerpen
• 6 dagcentra voor daghospitalisatie, raadplegingen en medisch-technische onderzoeken: Hoge Beuken, Jan Palfijn, Koningin Paola Kinderziekenhuis, Middelheim, Sint-Elisabeth en Sint-Erasmus (Cadix vanaf maart 2023)
• 3 medische centra: Regatta, Kaai 142 en Hof ter Schelde
• 1 psychiatrisch verzorgingstehuis: PVT Antwerpen
• 1 woonzorgcentrum voor patiënten met dementie: Joostens

6 spoeddiensten

• Jan Palfijn, Middelheim, Sint-Augustinus, Sint-Jozef, Sint-Vincentius en Stuivenberg (Cadix vanaf maart 2023)
• 170 000 patiënten per jaar
• 20 MUG-interventies per dag

4 materniteiten

• Jan Palfijn, Middelheim, Sint-Augustinus en Sint-Vincentius
• 8 500 geboortes per jaar

61 operatiekamers

• goed voor 96 000 operaties per jaar

Ca. 3 300 bedden

• Intensieve zorg: 88 (64 ZNA + 24 GZA)
• Brandwondencentrum: 10