Medische primeur Benelux: robot plaatst stent in kransslagader
Uiterst precieze positionering zorgt voor minder nieuwe behandelingen
- Nauwkeuriger dan chirurg: tot op fractie van een millimeter
- Gezonder: 95 procent minder straling voor cardiologisch team
- Comfortabeler: geen zware loden schort meer nodig als bescherming
ZNA is het eerste ziekenhuis in de Benelux waar succesvol een kransslagader is verbreed met behulp van een robot. Vanop afstand plaatsten prof. Stefan Verheye en een team van ZNA Hartcentrum de stent (*) tot op een fractie van een millimeter. Dankzij deze technologie hoeft het cardiologisch team niet meer in de schadelijke röntgenstraling rond de patiënt te staan. De zware loden bescherming is daardoor overbodig. Jaarlijks wordt bij 35 000 à 40 000 Belgen een stent geplaatst.
(*) een stent is een miniscuul buisje dat dient als een soort steunkous voor de binnenwand van een slagader. Het is te vergelijken met het veertje in een balpen.
Altijd vaste hand dankzij robot
De eerste ingrepen vonden op 8 en 13 april plaats in ZNA Middelheim met het R-One platform van het Franse bedrijf Robocath. Intussen hebben al vijf patiënten een stent gekregen via de robot. Omdat de ingreep alleen een sneetje via de lies vergt, kunnen de patiënten de dag zelf naar huis.
Cardioloog prof. Stefan Verheye van ZNA Hartcentrum voerde de eerste ingreep in de Benelux met deze technologie uit. Hij licht de drie voordelen toe:
“Eerst en vooral plaatst deze uiterst precieze robotarm de stent nóg nauwkeuriger dan bij de klassieke techniek, zelfs tot op een fractie van een millimeter. De positionering op de exacte plaats van de verbreding zorgt later voor minder nieuwe behandelingen. Daarnaast kunnen we met de robot veel veiliger en comfortabeler werken. Omdat we niet meer naast de patiënt staan, komen we nog amper in contact met schadelijke röntgenstraling. Nu mogen we ook de loden bescherming (loodschort, -vest, -masker en -bril) van 7 kilogram in de kast laten hangen. Die veroorzaakt vaak orthopedische problemen.”
Ingreep in dezelfde kamer en op ander werelddeel
Het platform bestaat uit twee elementen.
- Eerst en vooral de controle-eenheid met de joystick waarmee het team de ingreep uitvoert en de monitors om het verloop te volgen. In dit deel zit ook een loden wand die het cardiologisch team beschermt tegen de schadelijke röntgenstraling rond de patiënt.
- Daarnaast de robotarm. Die stuurt de geleidedraad en katheter heel veilig en precies door de bloedvaten.
Met de robottechnologie kan de cardioloog de ingreep zowel in dezelfde ruimte als vanop grote afstand uitvoeren.
Met de joystick naar het hart
Een PCI of percutane coronaire interventie (**) is een behandeling voor een of meerdere vernauwde kransslagaders. De kransslagaders voorzien het hart van zuurstof. Bij de ingreep verbreedt een ballonkatheter (***) de vernauwing.
(**) Percutaan wil zeggen: door een gaatje in de huid, een coronair is een kransslagader en een interventie is een operatieve ingreep.
(***) Een spaghettidun slangetje met een leeg ballonnetje aan het uiteinde.
De ingreep gebeurt via de lies of de pols. Na plaatselijke verdoving brengt de arts via de slagader een kort buisje in als toegang tot het bloedvat. Vervolgens wordt een katheter tot aan het begin van de kransslagader gebracht en spuit de arts contrastvloeistof in. Tot slot wordt de ballonkatheter opgevoerd via een geleidingsdraad en start de verbreding van het aangetaste bloedvat.
Hierbij wordt het ballonnetje in de stent opgepompt. De elastische slagaderwanden worden uit elkaar gedrukt, waarna het ballonnetje leegloopt. Zo nodig wordt het oppompen van het ballonnetje een paar keer herhaald. Om de slagaderwanden in hun nieuwe positie vast te zetten, wordt de vaatwand vaak versterkt met een stent. Dit zorgt ervoor dat het bloedvat beter open blijft.
Minder risico op kanker, cataract en genetische afwijkingen
De ingreep is te volgen op een monitor met een röntgenfilmpje. De scanner boven de tafel waarop de patiënt ligt, beweegt heen en weer tijdens de behandeling. Alle handelingen van het cardiologisch team worden in beeld gebracht met behulp van contrastmiddel en röntgenstralen.
Röntgenstralen kunnen schadelijk zijn voor de mens. Van alle straling die een mens gedurende zijn leven kan oplopen, komt gemiddeld 16 procent van medische toepassingen. Radiologie neemt slechts een klein deel hiervan voor zijn rekening. Bij medisch personeel kan dit veel meer zijn, vandaar de nood aan bescherming. De zware loden schort kan leiden tot aandoeningen aan de spieren, pezen, ligamenten, zenuwen en gewrichten.
Tom Van de Vreken