16 korte filmpjes maken jonge kinderen met diabetes type 1 zelfredzaam
Informatie voor het eerst op maat van kinderen
Op Werelddiabetesdag (14 november) lanceren elf ziekenhuizen zestien korte video’s over diabetes type 1 voor kinderen. De video’s op kindermaat moeten hen zowel wegwijs maken in de ziekte als zelfredzaam maken. Tot nu toe was informatie over diabetes type 1 vooral gericht op volwassenen.
Ondanks de heel intensieve begeleiding van de diabetesteams in de ziekenhuizen is het voor de kinderen niet eenvoudig om elke dag opnieuw correct om te gaan met de uitdagingen van hun ziekte. De video's helpen hen bij de vereiste zelfdiscipline. De filmpjes zijn gemaakt door elf Vlaamse ziekenhuizen en VDKA (Vlaamse Diabetescentra voor Kinderen en Adolescenten). Ze zijn te bekijken op de websites van de ziekenhuizen.
Kinderen moeten zelf veel doen en opvolgen
Diabetes type 1 heeft een heel grote impact op kinderen. Altijd moeten ze berekenen hoeveel koolhydraatporties of gram koolhydraten ze hebben gegeten, en vervolgens becijferen hoeveel insuline ze nodig hebben. Van jongs af aan moeten ze eraan denken om druivensuiker, een frisdrank of fruitsapje op zak te hebben om een dip in hun bloedsuikerspiegel op te vangen. Tot slot moeten ze vier keer per dag eraan denken om insuline in te spuiten.
De nieuwe filmpjes lossen twee problemen op.
- Ook al krijgen de kinderen en hun ouders een heel intensieve begeleiding van het diabetesteam in het ziekenhuis, toch moeten de kinderen zelf heel veel doen en opvolgen. Om hun alles op een toegankelijke manier uit te leggen, zijn er nu filmpjes op maat van de kinderen. Het bestaande materiaal was vooral gericht op volwassenen.
- Een tweede moeilijkheid is het overbrengen van de informatie over de ziekte aan jonge kinderen, zeker in een andere taal. In het laatste geval brengen de ouders vaak een ander (minderjarig) kind mee als tolk, wat niet ideaal is. Om dat aan te pakken, zijn de filmpjes gemaakt in zes talen.
Bewust gekozen voor korte filmpjes
Om de aandacht niet te laten verslappen, zijn de filmpjes bewust kort gehouden: ze duren één tot ongeveer vijf minuten. Kinderen van negen jaar en een beetje ouder nemen informatie niet goed op als die te lang is uitgesponnen. Daarom bevatten de filmpjes ook animaties die tonen hoe iets werkt. Voor realistische illustraties zijn ook opnames gemaakt in het Antwerpse ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis.
Ann Struyf, diabetesverpleegkundige ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis en penningmeester VDKA:
“We hebben bewust gekozen voor korte filmpjes. Van jonge kinderen kan je niet verwachten dat ze een folder gaan lezen of een website bezoeken. Filmpjes passen veel beter in hun leefwereld. Bovendien kunnen ze de filmpjes samen bekijken met mensen uit hun omgeving: ouders, grootouders, broers en zussen, de trainer van de sportclub en ook vriendjes en klasgenoten. Zo helpen we onwetendheid en vooroordelen uit de wereld. Want van diabetes kan je nooit vakantie nemen. Als we hiermee meer begrip kunnen creëren voor kinderen met diabetes, is onze missie geslaagd.”
11 ziekenhuizen
De volgende ziekenhuizen werkten mee aan de video’s:
- Antwerpen: ZNA (Ziekenhuis Netwerk Antwerpen), AZ Turnhout, UZA
- Brussel: UZ Brussel
- Limburg: Jessa Ziekenhuis, Ziekenhuis Oost-Limburg
- Oost-Vlaanderen: UZ Gent, VITAZ
- Vlaams-Brabant: UZ Leuven
- West-Vlaanderen: AZ Delta, AZ Sint-Jan
De Nederlandse teksten werden samen met Atlas geschreven. Dat is het stedelijke agentschap voor integratie en inburgering van de stad Antwerpen. Atlas is gespecialiseerd in klare taal en heeft veel ervaring in inburgering en communicatie met anderstaligen. Storycatchers zorgde voor de opname en de montage.
De ziekenhuizen kunnen kiezen uit filmpjes in het Nederlands, Frans, Turks, Berbers, Maghrebijns en standaard Arabisch.
6 thema’s, 16 onderwerpen
De reeks telt zestien korte filmpjes die een brede waaier aan onderwerpen toelichten. Wat is diabetes? Waarom heb ik diabetes? Kan ik ervan genezen? Wat doet diabetes met mijn lichaam? Wat moet ik doen om me goed te blijven voelen? Wat zijn de gevaren van de ziekte? Welke gevolgen heeft dit op school en bij naschoolse activiteiten?
De filmpjes zijn onderverdeeld in zes verschillende thema's (zie de links naar de filmpjes onderaan).
- Basis: wat is diabetes?
- Behandeling
- Voeding
- Hoge en lage suikerwaarden
- School en activiteiten
- Hulp en ondersteuning
Over diabetes type 1 en 2
Diabetes type 1: levenslang insuline spuiten of insulinepomp dragen
Een op de tien mensen met diabetes heeft diabetes type 1. Hiervan kan je niet genezen. Mensen met diabetes type 1 moeten hun hele leven insuline inspuiten, of een insulinepomp dragen.
Diabetes type 1 is het gevolg van een fout in het lichaam. Bij deze vorm van diabetes maakt het lichaam geen insuline meer aan. Dit komt doordat het afweersysteem de cellen in de pancreas (alvleesklier) vernietigt die insuline aanmaken. Diabetes type 1 wordt ook wel 'jeugddiabetes' genoemd.
Diabetes type 2: beweging, voeding en medicatie
Diabetes type 2 komt het vaakst voor: negen op de tien patiënten met diabetes heeft type 2.
Bij diabetes type 2 heeft het lichaam te weinig insuline. Daarnaast is het minder gevoelig voor insuline. Mensen met diabetes type 2 krijgen meestal advies om te bewegen en hun voeding aan te passen, aangevuld met medicijnen. In sommige gevallen is het nodig om insuline in te spuiten. Dit type wordt ook wel 'ouderdomsdiabetes' genoemd.
Tom Van de Vreken